LH : هورمون لوتئوتروفیک و نکات مهم پیرامون آن
تست هورمون لوتئوتروفیک، میزان هورمون لوتئوتروفیک (LH) را در نمونه ادرار یا خون اندازه می‌گیرد. این هورمون توسط غده هیپوفیز تولید میشود.
- در زنان، این هورمون به تنظیم چرخه پریود و تولید تخمک (تخمک‌گذاری) کمک می‌کند. سطح LH در بدن زنان با توجه به اینکه در چه مرحله‌ای از چرخه پریود هستند، متفاوت است. سطح این هورمون دقیقاً قبل از آغاز تخمک‌گذاری در اواسط چرخه (روز چهاردهم چرخه 28روزه) به سرعت افرایش می‌یابد و به آن موج LH می‌گویند. افزایش و کاهش سطوح هورمون لوتئوتروفیک و هورمون محرک فولیکولی در طول چرخه ماهانه پریود، همزمان صورت می‌گیرد.
- در مردان، LH منجر به تولید تستسترون میشود که در تولید اسپرم نقش دارد.
چرا تست LH انجام می‌گیرد
علت انجام تست هورمون لوتئوتروفیک این است:
- کمک به کشف علت نازایی زوج‌ها. تست LH معمولاً برای کمک به ارزیابی موارد زیر انجام میشود:
- تعداد تخمک‌های زن (ذخیره تخمدان)
- تعداد اسپرم‌های مرد
- کمک به کشف مشکلات چرخه پریود مانند دوره‌های نامنظم پریود یا نداشتن دوره پریود (آمنوره). این تست به تشخیص دوران یائسگی کمک می‌کند.
- تعیین بلوغ زودرس؛ هنگامی که دختران قبل از 9سالگی و پسران قبل از 10 سالگی بالغ شوند.
- تعیین علت عدم رشد اندام جنسی یا بروز ویژگی‌های جنسی در زمان مورد انتظار (بلوغ دیررس).
- تشخیص تخمک‌گذاری در زنان (معمولاً با استفاده از نمونه ادرار). برای این کار می‌توان از تست‌های خانگی استفاده کرد.
- زیر نظر گرفتن واکنش زنان نسبت به داروهای محرک تخمک‌گذاری.
نحوه آمادگی برای انجام تست
پزشک شما باید بداند که اولین روز آخرین دوره پریود شما کی بوده است. اگر الگوی خونریزی شما کم یا در ابتدا همراه با لکه‌بینی است، اولین روز پریود شما روزی است که بیشترین خونریزی را دارید.
اگر در مورد لزوم انجام تست، ریسک آن، نحوه انجام یا نتیجه آن نگرانی‌هایی دارید، حتماً با پزشک خود مطرح کنید. برای اینکه به اهمیت انجام این تست پی ببرید، بهتر است فرم اطلاعات پزشکی تست را پر کنید.
نحوه انجام تست LH
آزمایش خون
مسئول گرفتن آزمایش خون، مراحل زیر را طی خواهد کرد:
- یک نوار پلاستیکی را روی بازوی شما می‌بندد تا جریان خون را متوقف سازد. این کار موجب میشود که رگ‌های پایین نوار پلاستیکی حجیم‌تر شوند و فروبردن سوزن در رگ آسان‌تر شود.
- محل فروکردن سوزن را با الکل ضدعفونی می‌کند.
- سوزن را در رگ فرو می‌برد. ممکن است بیش از یک‌بار این کار را انجام دهد
- یک لوله آزمایشگاهی را به سوزن وصل می‌کند تا پر از خون شود.
- وقتی به میزان کافی خون در لوله جمع شد، نوار پلاستیکی را باز می‌کند.
- همزمان با خارج کردن سوزن، یک گاز یا پنبه استریل روی محل قرار می‌دهد
- در محل فرورفتن سوزن فشار وارد می‌کند سپس، روی آن چسب زخم می‌زند.
معمولاً زنان باید بیش از یک نمونه خون داشته باشند تا بتوان میزان دقیق هورمون لوتئوتروفیک را در خونشان اندازه گرفت. ممکن است چند نمونه در یک روز یا به مدت چند روز، هرروز تنها یک نمونه از او گرفته شود.
تست ادرار برای تشخیص تخمک‌گذاری
برای تشخیص تخمک‌گذاری معمولاً نمونه اولین ادرار روز آزمایش میشود. اگر از تست خانگی استفاده می‌کنید، حتماً به دستورالعمل داخل بسته‌بندی توجه نمایید.
- محفظه نمونه‌برداری را در معرض ادرار قرار دهید و حدود 4 قاشق غذاخوری (60 میلی‌لیتر) از ادرار خود را در آن بریزید.
- مراقب باشید که لبه محفظه با ناحیه تناسلی برخورد نکند و دستمال توالت، موی ناحیه تناسلی، مدفوع یا اجسام خارجی دیگر داخل نمونه ادرار نیفتد.
- پس از جمع شدن مقدار کافی از ادرار در محفظه، آن را کنار ببرید و باقیمانده ادرار را در توالت بریزید.
ممکن است به‌جای محفظه یک ابزار پلاستیکی در اختیارتان قرار گیرد تا در جریان ادرار خود نگه دارید. این ابزار، یک نشان‌گر رنگی دارد که می‌تواند LH را تشخیص دهد.
در هنگام انجام تست، چه حسی خواهید داشت
آزمایش خون
ممکن است هنگام فرورفتن سوزن چیزی نفهمید یا اینکه حسی شبیه به سوزش یا نیشگون در شما ایجاد شود. برخی در تمام مدتی که سوزن در رگشان است، سوزش دارند. اما اکثر افراد پس‌ازاینکه سوزن وارد رگ شد، دردی حس نمی‌کنند (یا تنها کمی اذیت میشوند).
تست ادرار
انجام تست ادرار معمولاً شما را اذیت نمی‌کند.
ریسک
آزمایش خون
- ممکن است در محل ورود سوزن، کبودی اندکی ایجاد شود. شما می‌توانید برای کاهش ریسک کبودی، پس از خروج سوزن محل را به مدت چند دقیقه فشار دهید.
- در موارد نادر، ممکن است رگ پس از گرفتن نمونه ملتهب شود. به این وضعیت، التهاب وریدی گویند و با چند بار کمپرس گرم در طول روز از بین خواهد رفت.
- ممکن است خونریزی کسانی که اختلال عدم انعقاد خون دارند، متوقف نشود. آسپرین، وارفارین (کومادین) و داروهای رقیق‌کننده خون، احتمال خونریزی را بیشتر می‌کنند. اگر مشکل خونریزی یا انعقاد خون دارید یا اگر از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنید، بهتر است قبل از انجام آزمایش پزشک خود را در جریان بگذارید.
تست ادرار
انجام تست ادرار، ریسکی در بر ندارد.
نتایج
تست هورمون لوتئوتروفیک میزان این هورمون را در نمونه خون یا ادرار اندازه می‌گیرد.
سطح LH به سن و میزان رشد جنسی فرد و در زنان بالغ به مرحله چرخه پریود بستگی دارد. تست ادرار برای تشخیص تخمک‌گذاری، تنها وجود (نتیجه مثبت) یا عدم وجود (نتیجه منفی) LH را نشان می‌دهد.
نرمال
مقادیر نرمالی که در جدول زیر نشان داده شده، جهت اطلاع شما هستند و به آن‌ها دامنه مرجع می‌گوییم. هر آزمایشگاهی برای تعریف این دامنه‌ها معیار متفاوتی دارد و شاید دامنه نرمال آزمایشگاه شما متفاوت باشد. نتیجه آزمایش شما باید شامل دامنه مورداستفاده همان آزمایشگاه باشد. البته پزشک شما هم این نتایج را با توجه به وضعیت سلامت شما و عوامل دیگر ارزیابی خواهد کرد. بنابراین، مقادیر دیگری غیر ازآنچه در جدول زیر نوشته شده، ممکن است برای شما یا آزمایشگاه ما نرمال باشد. مقادیر نرمال تست هورمون لوتنوتروفیک خود را از پزشکتان بپرسید.
LH موجود در خون
| زنانی که پریود میشوند | |
| فاز فولیکولار | IU/L 15-1.68 |
| پیک وسط چرخه | IU/L 56.6-21.9 |
| فاز لوتئال | IU/L 16.3-0.61 |
| آخرین یائسگی در زنان | IU/L 52.3-14.2 |
| مردان | IU/L .8-1.24 |
اکثر تست‌های خانگی ادرار، تخمک‌گذاری را تنها با تعیین وجود LH تشخیص می‌دهند (که به آن تست کیفی می‌گویند) و سطح یا کمیت دقیق آن را نشان نمی‌دهند. نتیجه تست‌های خانگی ادرار یا مثبت است (وجود LH) یا منفی (عدم وجود LH).
شرایط مختلفی در تغییر سطح LH تأثیر می‌گذارند. پزشک شما با توجه به علائم و وضعیت سلامت شما، درباره نتایج غیر نرمال مهم با شما صحبت خواهد کرد.
مقادیر بالا
مقادیر بالای LH در زنان به معنای زیر است:
- زن تخمدان ندارد یا تخمدان‌های او برداشته شده‌اند.
- تخمدان‌ها به دلیل یائسگی، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا آسیب حاصل از شیمی‌درمانی کار نمی‌کنند.
- بلوغ زودرس در دختران جوان
مقادیر بالای LH در مردان به معنای زیر است:
- مرد بیضه ندارد یا بیضه‌های او برداشته شده‌اند.
- بیضه‌ها به دلیل عمل جراحی یا آسیب ناشی از اوریون، قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس، شیمی‌درمانی، سرطان یا جراحت کار نمی‌کنند.
- سندروم کلاین‌فلتر
مقادیر پایین
مقادیر پایین LH در مردان یا زنان به معنای زیر است:
- بی‌اشتهایی عصبی
- اختلال در غده هیپوفیز
- آسیب‌دیدگی هیپوتالاموس مغز
- استرس
- وزن کم
چه چیزهایی بر نتایج تست تأثیر می‌گذارند
موارد زیر بر نتایج تست LH تأثیر می‌گذارند:
- استفاده از هورمون‌های خاصی مانند استروژن یا پروژسترون (مانند قرص‌های کنترل بارداری – قرص‌های ضدبارداری)
- استفاده از داروهایی چون کلومیفن، اسپیرونولاکتون، نالوکسان، فنوتیازین و داروهای ضد تشنج
- عکس‌برداری‌های تشخیصی مانند اسکن تیروئید یا استخوان که مواد رادیواکتیو دارند، 7 روز قبل از تست LH
- چاقی مرضی
- پرکاری تیروئید
- بیماری کبد
به چه نکاتی باید توجه کرد؟
اگر از داروهای حاوی تستسترون، استروژن یا پروژسترون (مانند قرص‌های کنترل بارداری) استفاده می‌کنید، بهتر است از پزشک خود بپرسید که آیا لازم است چند روز قبل از انجام تست، مصرف آن‌ها را متوقف کنید یا نه.
می‌توانید برای تشخیص روزهایی که بیشترین باروری را در چرخه پریود خود دارید، کیت‌های خانگی تخمک‌گذاری را از داروخانه تهیه کرده و از آن استفاده کنید. کیت‌های خانگی تشخیص LH در ادرار انواع مختلفی دارند: نوارهای کاغذی به همراه محفظه، ابزار تست و تست‌های تعیین مقدار LH که نتیجه را روی مانیتور کوچکی نشان می‌دهند.
تست‌های دیگری هم برای تشخیص تخمک‌گذاری وجود دارند: اندازه‌گیری دمای پایه بدن، اندازه‌گیری سطح پروژسترون پس از تخمک‌گذاری در چرخه پریود و توجه به تغییرات مخاط دهانه رحم.
مطالب مرتبط:
- تست بارداری را چه مدت پس از تخمک‌گذاری می‌توان انجام داد؟
- روش‌های تشخیص بارداری
- تست تشخیص بارداری
- تست LH
- ویتامین‌ها و مواد مغذی لازم برای جنین و مادر
محصولات مرتبط:
