همه نکاتی که باید در مورد انتقال خون بدانید؟ – بخش دوم

در بخش اول این مطلب نکاتی را پیرامون انتفال خون در اختیار شما قرار دادیم در این مطلب ادامه این نکات را با هم مرور خواهیم کرد.

واکنش‌­های بدن نسبت به دریافت خون

بدن برخی بیماران، واکنش اندکی نسبت به دریافت خون نشان می­‌دهد مثل تحریک و خارش پوستی، احساس تب یا سرما. ممکن است بیمار واکنش همولیتیک نسبت به دریافت خون نشان دهد. این اتفاق زمانی می‌­افتد که گلبول قرمز موجود در خون اهدایی بشکند. واکنش­‌های همولیتیک بسیار نادر هستند و مشکلات جدی ایجاد می­‌کنند. کودک شما هنگام دریافت خون به­ خوبی و با دقت تحت نظر قرار خواهد گرفت. فراورده­‌های پروتئینی پلاسما موجب بروز واکنش­‌های همولیتیک نمی­‌شوند اما ممکن است واکنش­‌های آلرژیک ایجاد کنند. برخی از علائم واکنش آلرژیک عبارت هستند از:

• تب
• سردرد
• کهیر (برآمدگی قرمز و همراه با خارش پوست)
• حالت تهوع
• استفراغ

بدن اکثر بیماران نسبت به دریافت خون واکنش نشان نمی­‌دهد اما اگر در کودکتان نشانه­‌هایی از واکنش دیدید، فوراً به پزشک او خبر دهید.

خطرات انتقال خون

استانداردهای ایمنی منابع خونی بسیار بالاست. اما با این‌ حال احتمال بسیار اندکی مبنی بر انتقال بیماری یا جراحت وجود دارد. خون اهدایی گاهی منجر به مشکلات تنفسی و جراحت ریه­‌ها می­‌شود که به آن جراحت حاد ریه در اثر انتقال خون (TRALI) می­‌گویند. از هر 5000 نفری که یک واحد خونی دریافت می­‌کنند، تنها یک نفر به این مشکل دچار خواهد شد. گاهی باکتری­‌های پوست اهداکننده وارد کیسه خون می­‌شود که موجب آلودگی در حین اهدا می‌شود‌. این اتفاق می‌­تواند موجب عفونت در فرد دریافت­‌کننده شود. از هر 10000 نفری که یک واحد خونی دریافت می­‌کنند، تنها یک نفر با این مشکل مواجه خواهد شد. اگر سیستم دفاعی دریافت­‌کننده ضعیف باشد گاهی ممکن است گلبول­‌های سفید اهداکننده، جایگزین مغز استخوان دریافت­‌کننده شوند و مغز استخوان جدید به بدن دریافت­‌کننده حمله کند. به این اختلال، بیماری پیوند علیه میزبان در اثر انتقال خون (TAGVHD) گویند. این بیماری بسیار خطرناک اما بسیار نادر است. آزمایشگاه انتقال خون با عمل پرتوافکنی، گلبول­‌های سفید  اهدایی را از بین می‌­برد سپس آن را برای تزریق به افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند، مانند نوزادان و کودکان مبتلا به سرطان، می‌­فرستد. در بعضی از کشورها به دلیل اینکه اهداکنندگان خوب چکاپ می­‌شوند و خون اهدایی آزمایش می­‌شود، احتمال دریافت واحد خونی آلوده به ویروس بسیار کم است.

• احتمال ابتلا به ایدز کمتر از 1 در 10میلیون است.
• احتمال ابتلا به هپاتیت Cکمتر از 1 در 3میلیون است.
• احتمال ابتلا به هپاتیت B، HTLV، مالاریا، ویروس نیل غربی و عفونت­‌های نادر دیگر هم بسیار کم است.

ویروس­‌های فراورده­‌های پروتئینی پلاسما با پرتوافکنی از بین می‌­روند تا این عفونت­‌ها را سرایت ندهند. انتقال خون هم مانند هر درمان پزشکی دیگر، خطراتی دارد. اما اگر کودک شما برای درمان نیازمند آن است، مزایای آن بیشتر از خطراتش است. قبل از اینکه تصمیم بگیرید فرزندتان به دریافت خون نیاز دارد یا نه، با پزشک او مشورت کنید. سپس خطرات انجام این کار را با خطرت عدم انجام آن مقایسه کنید.

اگر کودکتان به دریافت خون نیاز داشته باشد، چه اتفاقی می‌­افتد؟

پزشک فرزندتان به شما توضیح خواهد داد که چرا او به خون نیاز دارد، مزایا و خطرات این کار چیست و چه درمان­‌های جایگزینی وجود دارد. اگر با دریافت خون کودکتان موافقت کنید، پزشک او از آزمایشگاه، فراورده خونی موردنیاز کودک را درخواست می­‌کند سپس آزمایشگاه، آن فراورده را آماده می­‌کند.

اگر فرزندتان خون دریافت کند، به شما اطلاع خواهند داد

اگر فرزندتان خون دریافت کند، حتماً شما را در جریان قرار خواهند داد. اطلاعات مربوط به دریافت خون فرزندتان در پرونده بیمارستانی او ثبت خواهد شد. اگر برای اولین بار خون دریافت می­‌کند، به شما یک کارت داده خواهد شد که شامل نام فرزندتان، شماره بیمارستان، گروه خونی و تاریخ انتقال خون است. این کارت، بخشی از سابقه پزشکی فرزندتان است که همیشه باید در دسترس شما باشد.

درمان‌­های جایگزین انتقال خون

به دلیل اینکه هر فراورده خونی کارکرد مخصوص به خود را دارد، شاید درمان جایگزینی برای فرزندتان وجود نداشته باشد. در برخی موارد ممکن است کودکتان بتواند به‌جای استفاده از خون داوطلبان، یکی از موارد زیر را دریافت کند:

• اهدای خون اتولوگ: کودکتان خون خودش را اهدا می‌­کند.
• همودیلوسیون: کمی از خون کودکتان هنگام جراحی برداشته شده و مایعات جایگزین می­‌شود. در پایان جراحی، خون به بدن او بازگردانده خواهد شد.
• احیای خون: خونی که کودکتان در طول جراحی ازدست‌داده، جمع‌آوری شده و در طول جراحی یا پس‌ازآن به بدنش بازگردانده می‌­شود.
• دارو