همه نکاتی که باید در مورد انتقال خون بدانید؟ – بخش اول
وقتی کودک شما خون دریافت می‌کند، بدان معناست که برای تأمین بخش‌هایی از خون که در بدنش وجود ندارد، فراورده خونی دریافت می‌کند.
فراورده‌های خونی چه نوع فراورده‌هایی هستند؟
فراورده‌های خونی از خون اهداکنندگان تأمین می‌شوند.
سلول‌های خونی و اجزای آن
به خونی که اهداکنندگان اهدا کرده‌اند، خون کامل گفته می‌شود. خون کامل از گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها تشکیل شده که با مایع زرد کم‌رنگی به نام پلاسما باهم مخلوط می‌شوند. بخش‌های مختلف خون کامل با استفاده از فرایندهای ویژه‌ا‌ی از آن جدا می‌شوند. به این بخش‌ها، فراورده‌های خونی گفته می‌شود. انواع مختلف فراورده‌های خونی و موارد استفاده از آن در ادامه توضیح داده خواهد شد. لطفاً درباره فراورده‌های خونی که به فرزندتان تزریق می‌شود و مطالعه کنید.
انواع فراورده‌های خونی
فراورده‌های خونی انواع مختلفی دارند. اجزایی که می‌توان از خون کامل جدا کرد عبارت است از:
- گلبول‌های قرمز
- پلاکت‌ها
- پلاسما
- کرایوپریسیتیت
همچنین می‌توان از پلاسما هم فراورده‌های دیگری به دست آورد:
- آلبومین
- عوامل انعقاد خون
- گلبول‌های ایمنی
به این فراورده‌های پروتئینی پلاسما می‌گویند. بعداً دربارۀ این فراورده‌های پروتئینی پلاسما صحبت خواهیم کرد.
چرا برای انتقال خون از فراورده‌های خونی استفاده می‌شود نه خون کامل؟
هر بخش از خون، کارکرد معینی دارد. فایده تجزیه خون به اجزای تشکیل‌دهنده آن این است که هر بیمار، بخش یا بخش‌هایی را که به آن نیاز دارد دریافت می‌کند. بنابراین اهدای خون کامل می‌تواند به چند بیمار کمک کند.
گلبول‌های قرمز
انتقال گلبول قرمز به دلیل افزایش اکسیژن بدن پس از خونریزی شدید انجام می‌شود. کودک شما ممکن است به دلیل جراحی، تصادف یا خونریزی خون زیادی ازدست داده باشد. انتقال گلبول قرمز برای درمان انواع خاصی از کمخونی نیز انجام می‌شود. کمخونی به معنای این است که گلبول قرمز کافی در بدن کودک شما وجود ندارد. مثلاً ممکن است کودکتان از ابتدای تولد کمخونی داشته باشد. یا ممکن است به دلیل یک بیماری طولانی و جدی یا درمان سرطان، مبتلا به کمخونی شده باشد.
پلاکت‌ها و پلاسما
انتقال پلاکت‌ها و پلاسما برای جلوگیری یا توقف خونریزی انجام می‌شود. مثلاً ممکن است کودکتان به دلیل جراحی یا درمان سرطان خونریزی داشته باشد. کودکتان تنها بخش یا بخش‌هایی از خون را که برای درمان او لازم است دریافت خواهد کرد، زیرا هر یک از فراورده‌های خونی کارکردهای متفاوتی دارند.
چگونه خون آزمایش و فراوری می‌شود؟
همه خون‌های اهدایی برای تشخیص گروه خونی عامل ارهاش (Rh) آزمایش می‌شوند. علت انجام این آزمایش اطمینان از این است که افراد، خون سازگار با خون خود را دریافت کنند (خونی که با گروه خونی آن‌ها مطابقت داشته باشد). خون اهداکنندگان برای تشخیص بیماری‌های عفونی هم آزمایش می‌شود. بیماری‌های عفونی، بیماری‌هایی هستند که از فردی به فرد دیگر قابل انتقال هستند. همه خون‌های اهدایی برای تشخیص بیماری‌های عفونی زیر آزمایش می‌شوند:
- سفلیس، عفونتی که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.
- هپاتیت B و هپاتیت C، که عفونت‌های کبدی هستند.
- ویروس تی-لنفوتروپیک انسانی نوع 1 (HTLV-1)، که منجر به بروز نوع نادری از لوکیمیا یا سرطان خون می‌شود.
- 1HIV و 2HIV: ویروس نقص ایمنی انسانی که منجر به بروز ایدز می‌شود.
- ویروس نیل غربی
در صورت وجود هرکدام از عفونت‌های بالا، خون اهدایی به بانک خون منتقل نخواهد شد.
فراورده‌های پروتئینی پلاسما
فراورده‌های پروتئینی پلاسما، آزمایش‌های و فرآوری‌های بیشتری را پشت سر می‌گذارند. فرآورده‌های پروتئینی پلاسمایی که از خون اهدایی گرفته شده، آزمایش می‌شوند و با حرارت یا مواد شیمیایی فراوری می‌شوند تا ویروس‌هایی چون ایدز، هپاتیت B و هپاتیت C در آن‌ها از بین بروند. ویروس، نوعی جرم است که موجب بروز بیماری می‌شود. به دلیل اینکه احتمال خطا در آزمایش‌ها وجود دارد، لازم است این فرآوری انجام شود تا احتمال وجود ویروس از بین برود.
